از استخوان مصنوعی تولید شده با تکنولوژی پرینت سه بعدی ساخت داخل در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی رونمایی شد
مراسم رونمایی از استخوان مصنوعی تولید شده با تکنولوژی پرینت سه بعدی ساخت داخل روز شنبه 12 مرداد 98 در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و با حضور دکتر محمد آقاجانی(رئیس دانشگاه)، دکتر افشین زرقی(معاون تحقیقات و فناوری) دکتر آرش خجسته(رئیس دانشکده فناوریهای نوین پزشکی و سرپرست تیم تحقیقاتی) و اعضای تیم تحقیقاتی و جمعی از خبرنگاران خبرگزاریهای مختلف برگزار شد.
دکتر محمد آقاجانی (رئیس دانشگاه) در خصوص پروژه تحقیقاتی استخوان مصنوعی تولید شده با تکنولوژی پرینت سه بعدی ساخت داخل گفت: موضوع این پژوهش 10 ساله موضوع ضایعات استخوان است که عواملی همچون سرطانها، تومورها و بیماریهای مادرزادی میتوانند منجر به نقص استخوان بشوند و در کشور ما مهمترین عامل ضایعات و نواقص استخوانی حوادث ترافیکی است و ضایعات استخوانی حاصل از این حوادث گاهی خودبخود ترمیم می شوند و گاهی امکان ترمیم ندارند و نیازمند اقدامات جراحی جهت رفع این ضایعات هستند. ایشان از روش های مختلف موجود در دنیا درمورد رفع نواقص استخوان نام برد که شامل سه روش است:
1. روش اتوژن(در این روش استخوان بیمار (استخوان بزرگی مثل لگن) برای تریم نقص استخوانی مورد استفاده است) اما بیمار متحمل جراحی های سنگین، درد و عوارض شدید بعد از آن و اقامت طولانی در بیمارستان می شود.
2. روش آلوژن (در این روش از استخوان جسد برای ترمیم بافت استخوان آسیب دیده استفاده می شود) که خطر انتقال آنتی ژنها یکی از عوارض ایجاد شده این روش است.
3. روش استفاده از بیومتریال یا زیست ماده که در این روش از مواد تولید شده آزمایشگاهی که غیر از استخوان فرد یا جسد بوده و میتواند جایگزین استخوان از دست رفته در بدن بیمار باشد استفاده می شود. نکته مهم و قابل توجه در این روش این است که این بیومتریال یا زیست موادها باید به لحاظ شیمیایی و فیزیکی شباهت زیادی به بافت استخوان داشته باشند و معمولا"از جنس سرامیک هایی هستند که مواد تشکیل دهنده آن هیدروکسی آپاتاید با یک ماتریکس آلی است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه سرامیک یکی از موادی است که در این روش به کار گرفته می شود، افزود: نقطه ذوب سرامیک بیش از هزار درجه سانتی گراد است، از این رو نمی توان از آن در پرینتر استفاده کرد، یعنی استخوان هایی از این جنس، از قبل در کارخانه تولید می شوند و از این رو الگوی آن ها برای هر نقص استخوانی اختصاصی نیست.
دکتر آقاجانی در ادامه گفت : دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به لحاظ ماموریت حوزه سلامت با داشتن بیش از 250 میلیون نفر جمعیت تحت پوشش بزرگترین فیلد خدمات بهداشتی درمانی در کشور است و از زوایای مختلف از بزرگترین دانشگاههاست که با داشتن 14000 دانشجو در بیش از 250 رشته مقطع، نقش مهمی در آموزش پزشکی کشور دارد . ایشان افزود: این دانشگاه در حوزه تحقیق و پژوهش با داشتن حدود 1400 هیات علمی و بیش از 80 مرکز تحقیقاتی تاثیر مهم و اثربخشی در حوزه تولیدات علمی در زمینه های مختلف علوم پزشکی در کشور دارد. اکنون علیرغم وجود تحریمها بر مردم و همچنین بر حوزه علم و دانش، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در یکسال گذشته توانست بر اساس معتبرترین رتبه بندی های بین المللی دانشگاهی در رتبه بندی liven 30 رتبه رشد داشته و در رتبه بندی webometrix84 پله ارتقا پیدا کرده است. و این نشان دهنده رشد علمی این دانشگاه در کنار سایر دانشگاههای کشور است که حاصل تلاش جهادی پژوهشگران، استادان و دانشجویان ماست.
ایشان با بیان این نکته که رویکرد دانشگاه، دانشگاه نسل سوم است و دانشگاه نسل سوم، دانشگاه فناور و تولید محور در جهت رشد اقتصادی و رفاهی کشور است، ادامه داد این پروژه تحقیقاتی موفقیت آمیز دو دستاورد مهم در حوزه سلامت دارد: یکی تولید یک زیست ماده متناسب و کاملا شیبه به بافت استخوان و قابل استفاده در پرینت سه بعدی و دیگری تولید و ساخت پرینتری که بتواند این زیست ماده را برای نقص استخوانی پرینت نماید و تولید این پرینتر در داخل کشور و با کمک صنعتگران داخلی انجام شد که کار مشترکی میان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و صنعتگران داخلی است.
رئیس دانشگاه از جراحی موفقیت آمیز 5 بیمار دچار ضایعات فکی و یک بیمار دچار ضایعه استخوان تی بی آی پا با این روش خبر داد و گفت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی این دستاورد علمی را به جامعه پزشکی کشور و مردم عزیز کشور تقدیم می کند.
دکتر افشین زرقی (معاون تحقیقات دانشگاه) گفت: یکی از ماموریتهای دانشگاه بحث حرکت به سوی دانشگاه نسل سوم است یعنی دانشگاهی که مساله حل می کند و پژوهش های ثروت آفرین و کاربردی دارد که همان فناوری است و دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی در این رهگذر با ایجاد بستر مناسب برای فناوران و پژهشگران با ایجاد 4 مرکز رشد (علوم دارویی، علوم دندانپزشکی، طب بازساختی و علوم غذیی) و در دستور کار قرار دادن ایجاد دو مرکز رشد دیگر در زمینه تجهیزات پزشکی، یکی از دانشگاههای پیشرو در عرصه فناوری است.
وی افزود در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اعتقاد بر این است که اعضای هیات علمی باید مشارکت فعال در توسعه شرکتهای دانش بنیان داشته باشند. امروز مفتخر هستیم بیش از 65 شرکت دانش بنیان با حدود 100 محصول دانش بنیان در این دانشگاه فعالیت می کنند که در کشور یکی از دانشگاههای پیشرو است. ایشان با اشاره به تعاملات دانشگاه علوم پزشکی با دانشگاههای فنی بیان کرد در صدد ایجاد مرکز رشد مشترک با دانشگاههای فنی هستیم.
معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه از تخصیص گرنت و وام به فناوران توسط دانشگاه جهت حمایت از فناوران در سالهای اخیر خبر داد و افزود: در چند سال اخیر 5 میلیارد تومان گرانت و وام به فناوران پرداخت شده و کار دانشگاه در بحث فناوری، حمایت و نظارت است نه شراکت و دخالت و تجارت.
ایشان در ادامه افزود تلاش ما بر این است بستری فراهم کنیم تا پژوهشگران از پژوهش تولید شده خود، خلق ثروت داشته باشند حرکت به سمت فناوری به معنی مسدود کردن پژوهش نیست بلکه به منظور هدایت پژوهش به سمت فناوری است. خوشبختانه با تعامل با وزارت دادگستری و امضای تفاهم نامه ما اتاق مالکیت فکری داریم تا فناوران بتوانند از فکرها و دانش خود محافظت کنند.
دکتر آرش خجسته (سرپرست تیم تحقیقاتی و رئیس دانشکده فناوریهای نوین پزشکی) نیز در خصوص عوامل ایجاد ضایعات استخوانی گفت: این ضایعات بدلایل مختلف در بدن افراد ایجاد می شود که بازسازی آن بیمار را متحمل هزینه و درد زیادی میکند. رئیس دانشکده فناوریهای نوین پزشکی از آمار تصادفات جاده ای در ایران خبر داد و گفت : بر اساس آمار اخذ شده از ایسنا، سالانه 600 تا 700هزار تصادف منجر به جرح در کشور اتفاق می افتد که تعداد زیادی از آنها جراحات و ضایعات استخوانی و نقص عضو است و بار مالی زیادی را بر سیستم سلامت کشور و مشکلات زیادی را بر بیماران تحمیل می کنند و همچنین در سال 800 مورد تومور بدخیم استخوانی گزارش می شود که منجر به ایجاد نقص استخوان در فرد بیمار می شود که مستلزم درمان است. ایشان همچنین به روش های سنتی و استاندارد بازسازی استخوان در دنیا اشاره کرد که استفاده از استخوان بیرون زاد (لگن جمجمه)و یا درون زاد (استخوانهای داخل دهان) است و علیرغم تلاش های صنعت در جهت رفع نقائص استخوان هنوز نتوانسته درمانگر کامل و جایگزین مناسبی در نقائص استخوان های بزرگ ارائه کند.
ایشان در ادامه افزود: طب بازساختی در دو دهه گذاشته با هدف ایجاد نسج زنده یا نیمه زنده در آزمایشگاه و انتقال آن به بدن در جهت کاهش نیاز به منابع پیوند استخوان شروع به فعالیت کرده و با استفاده از سه ضلع: (داربست، سلول بنیادی و فاکتورهای رشد) سعی کرده آن را به شکل نیمه زنده در آزمایشگاه تولید کند که البته هنوز به نتیجه نرسیده و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.
دکتر آرش خجسته در خصوص روند این تحقیق موفقیت آمیز گفت: در روند انجام این مطالعه در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انواع داربست های استخوان ، انواع مواد تجاری مرتبط موجود در بازار و ترکیبات مختلف سرامیک و پلیمر در آزمایشگاه مورد بررسی و مقایسه و آزمایش قرار گرفت و در هر مرحله آزمایشگاهی تلاش بر این بود که مشخصات این ترکیبات از نظر فشار پذیری و مقاومت شباهت بیشتری به استخوان طبیعی انسان پیدا کند.
دکتر خجسته در ارتباط با پرینتر های سه بعدی موجود گفت: در داخل و خارج کشور نمونه های زیادی بافت با پرینتر سه بعدی تولید شده اما در حوزه استخوان عمدتا"به علت اینکه نازل پرینتر دمای 100 درجه است از بافت پلیمر استفاده می کنند که نمیتواند بعنوان یک داربست جایگزین شونده کامل درنظر گرفته شود و از لحاظ خصوصیات فیزیکی بافت با استخوان متفاوت است و گروهی هم از فلز استفاده می کنند که تبدیل به پروتز شده و هیچگاه جایگزین استخوان نمی شود و همواره باید در داخل بدن بیمار باقی بماند اما دستاورد ما در این پروژه نه تنها می تواند پروتزهایی تصحیحی درست کند بلکه می تواند داربست سه بعدی با نمای داخلی 200 تا 500 میکرومنت استحکام داخلی شبیه استخوان تولید کند که امکان نوسازی و بازسازی استخوان و حتی امکان بهینه سازی محل اعصاب و کانال های عروقی را نیز را ایجاد کند.
رئیس دانشکده فناوری های نوین دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: برای این کار از سلول های بنیادی بیمار نیز استفاده می شود و با توجه به اینکه در رسانه های داخلی و خارجی از عبارت پرینت کردن سلول استفاده شده لازم به توضیح است که تاکنون سلول زنده پرینت نشده است و در نهایت در دو روز سلول می میرد اما ما در حال تلاش هستیم که به بافت نیمه زنده دست پیدا کنیم.
ایشان ضمن بیان اینکه عمده فعالیتها و تست ها ی این پروژه برای تهیه داربست در آزمایشگاه دانشکده فناوریهای نوین پزشکی انجام شده است گفت: بیماران دیگری نیز در نوبت جراحی جهت رفع نقائص استخوان قرار دارند و مراحل طراحی برایشان در حال انجام است و بسیار خوشحال هستیم که توانستیم این خدمات را در جهت ارتقای سلامت مردم کشور در دانشگاه شهید بهشتی ارائه نماییم.
وی در پایان تاکید کرد: در حال حاضر محققان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در حوزه طب بازساختی استخوان به مرجعیت علمی در این حوزه در کشور دست یافته اندو هم اکنون نیز در مرحله تولید استخوان نیمه زنده در مرحله پیش بالینی هستیم امیدواریم با هماهنگی این پروزه با پرینتر سه بعدی در نهایت بتوانیم بهترین جایگزین را برای استخوان فراهم کنیم .